Verschillende plaatsen in Texas, Arizona, Colorado en Wyoming claimen de eer dat binnen hun gemeentegrenzen de allereerste rodeo werd gehouden, maar naar alle waarschijnlijkheid valt die eer te beurt aan het stadje Pecos in het westen van Texas. Overigens: de naam rodeo (Spaans voor 'round up'; het bijeendrijven van het vee) vond eerst aan het begin van de 20e eeuw ingang.
Reeds heel snel na de introductie van de eerste rodeo werd deze sport op professionele wijze beoefend. Hierbij moet echter wel aangetekend worden dat de cowboys die rodeo als beroep uitoefenden schandalig slecht betaald werden. Dat wil zeggen, de winnaars. Verliezende deelnemers kregen helemaal niets en zagen hun inschrijfgeld en de opbrengst van de kaartverkoop in de zakken verdwijnen van gewiekste organisatoren. In 1936, terwijl Amerika nog in de wurggreep verkeerde van de 'Great Depression', kwamen de rodeo-cowboys in verzet tegen deze wantoestand. Tijdens een rodeo in Boston (Massachusetts) eiste een groep deelnemers dat hun inschrijfgeld aan de prijzenpot zou worden toegevoegd. Toen de organisator dit weigerde gingen de cowboys in staking en verenigden zij zich in een soort belangenorganisatie, de 'Cowboys Turtle (=schildpad) Association' geheten. Deze merkwaardige naam werd gekozen omdat de rodeo-cowboys niet snel waren om zich te verenigen, maar desondanks hun nek durfden uit te steken. In 1945 werd de naam gewijzigd in 'Rodeo Cowboys Association' en in 1975 in 'Professional Rodeo Cowboys Association' (PRCA). Momenteel telt de organisatie ongeveer 10.000 leden. Jaarlijks worden, verspreid over het hele land, een kleine 1.000 door de PRCA goedgekeurde rodeo's georganiseerd. Het hoofdkwartier is gevestigd in de stad Colorado Springs (Colorado), waar zich tevens de Pro-Rodeo Hall of Fame bevindt.
Naast de officiële onder auspiciën van de PRCA georganiseerde rodeo's, worden overal in The West nog ontelbare andere rodeo's gehouden. Hieraan nemen zelden of nooit professionele rodeo-cowboys deel; deze wedstrijden zijn (in de geest van de oorsprong van de rodeo) puur lokaal vermaak en bedoeld om cowboys uit de omgeving met elkaar te laten wedijveren. Wat betreft sfeer en beleving bestaat nauwelijks enig verschil; slechts de doorgewinterde toeschouwer zal enig niveauverschil in de prestaties waarnemen. Er bestaat ook nog een derde categorie rodeo's, namelijk die van de rodeo's die louter en alleen gehouden worden ter vermaak van toeristen. Verschillende plaatsen in the West hebben een dergelijke 'attractie' in huis. Het schouwspel is identiek aan de echte rodeo, maar u snapt dat de sfeer (die de rodeo juist zo'n aantrekkelijk evenement maakt) ver te zoeken valt. Enkele uitzonderingen daargelaten (zoals bijvoorbeeld de nationale kampioenschappen en een grootschalig evenement als de Cheyenne Drontier Days) zijn vrijwel alle rodeo's, ongeacht of ze wel dan niet door de PRCA zijn goedgekeurd, primair een lokale of regionale aangelegenheid. In het schaars bevolkte Westen, waar zelfs een stad van 5.000 inwoners al snel het centrum is voor een 'county' met minimaal de oppervlakte van een Nederlandse provincie, vormt de jaarlijkse rodeo de gelegenheid bij uitstek om elkaar eens te ontmoeten, vriendschappen aan te halen, zaken te doen, de laatste roddels uit te wisselen en te ontspannen. De feitelijke rodeo gaat dan ook gepaard met allerlei andere vormen van vermaak. Naast de onlosmakelijke parade (waarvoor Amerikanen een merkwaardige voorliefde aan de dag leggen) bestaan de attracties voornamelijk uit allerhande bijeenkomsten met 'eten' als gemeenschappelijke factor (waarmee Amerikanen ook wel raad weten): pancake breakfast, chuckwagon dinner, chili cook-out en vanzelfsprekend barbecue zijn sprekende voorbeelden. Heel veel stadjes en dorpen combineren de jaarlijkse rodeo met de viering van Independence Day, reden waarom deze nationale feestdag in The West ook wel bekend staat als 'Cowboys Christmas'.
Elke rodeo kent een min of meer vast programma en wordt steevast ingeluid met de 'Grand Entry' waarbij alle betrokkenen beurtelings in vliegende galop de arena binnenstormen en zich verzamelen voor de officiële opening, het spelen van het volkslied. Ook de minuut stilte ter nagedachtenis aan de cowboys die het voorafgaande jaar uitgereden zijn voor 'the last round up' is een standaard onderdeel.
Voor de bezoeker die voor het eerst kennis maakt met de rodeo is het wedstijdelement een te verwaarlozen iets. Niet alleen omdat alle deelnemers grote onbekenden zijn, maar ook omdat de wijze waarop een winnaar wordt aangewezen een vergaande kennis van ingewikkelde regels en gebruiken vereist. De voor de hand liggende conclusie dat de cowboy die het langst op een wild bokkend paard blijft zitten automatisch wint gaat bijvoorbeeld niet op. Ook de houding tijdens de rit wordt in de beoordeling betrokken (Dick Trom zou hier niet scoren), alsmede de wijze waarop het paard in kwestie partij geeft. Zo kan het gebeuren dat de beste cowboy een paard loot dat het allemaal prima vindt en slechts wat huppelsprongetjes ten beste geeft die geen punten opleveren.
Ook los van het wedstrijdelement is de rodeo echter een enerverend, afwisselend en spectaculair schouwspel. Er heerst een ontspannen sfeer op de tribunes die de arena omgeven en het moet wel heel gek lopen als uw buurman of buurvrouw niet graag bereid is om u als buitenlandse bezoeker in de geheimen van de rodeo in te wijden. Neem met een gerust hart kinderen mee, want de rodeo is een uitgaansgelegenheid voor de hele familie; niettegenstaande het "ruwe mannen imago" komt u zeer beslist geen wantoestanden tegen in de vorm van zuipfestijnen en dergelijke.
Veel, maar niet alle programma-onderdelen zijn ontleend aan traditionele werkzaamheden van de cowboy. Zo zijn de onderdelen 'bareback riding' (rijden op de rug van een ongezadeld paard) en 'saddle bronc riding' (rijden met een zadel) ontleend aan het temmen van wilde paarden. 'Calf roping' (met een lasso een kalf vangen, op de grond werpen en poten vastbinden), 'team roping' (vergelijkbaar maar dan met twee ruiters) en 'steer wrestling' (in vliegende galop een jonge stier achtervolgen, bij de hoorns grijpen en tegen de grond werpen) komen voort uit de werkzaamheden tijdens de 'round up' wanneer de kalveren gebrandmerkt worden. Het onderdeel 'bull riding' (berijden van een wilde stier), het meest spectaculaire en meest gevaarlijke onderdeel, heeft daarentegen geen relatie met het echte cowboywerk. 'Barrel racing' (snelheidsrace rond in de arena opgestelde vaten) is het enige onderdeel voor cowgirls (ofschoon ook voor vrouwen enkele 'echte' rodeo's gehouden worden). In de pauze wordt vaak voor kinderen een 'sheep riding' wedstrijd gehouden.
Ofschoon alle aandacht vanzelfsprekend uitgaat naar de acties van de cowboys, zijn er een aantal andere personen in de arena actief die een belangrijke taak vervullen. Niet over het hoofd te zien zijn de 'rodeo clowns'. Deze vermaken het publiek met allerlei fratsen tussen de ritten door, maar hun voornaamste functie is om de wilde paarden en stieren af te leiden wanneer deze hun berijders hebben afgeworpen en dreigen te vermorzelen. De zogeheten 'pick up men' (twee cowboys te paard die de rodeo-cowboy volgen) hebben tot taak om de rodeo-cowboy in veiligheid te brengen.
|